در طول دههی گذشته، بیشتر بحثهای اکوسیستمهای استارتاپی بر این مسئله متمرکز بوده که کدام شهر یا منطقه به «سیلیکونولی بعدی» تبدیل خواهد شد.
اگرچه مکانهای بسیاری با مسیرهای رشد نویدبخش وجود دارند، اما باور کارشناسان بر این است که چنین دیدگاهی کوتهبینانه بوده و به این معنا است که باید قهرمان جدیدی ظهور کند و بر قهرمان قبلی سایه اندازد.
در حقیقت، «سیلیکونولی بعدی» وجود نخواهد داشت. درعوض، تحقیقات جدید توسط استارتاپ ژنوم با عنوان گزارش اکوسیستم استارتاپی جهانی در سال ۲۰۱۹ (GSER) اشاره به وجود ۳۰ هاب «بعدی» دارد که به جرم بحرانی رسیده و وضعیت اقتصاد جهانی را تغییر خواهند داد. درحالیکه هیچکدام از آنها در آیندهی قابل پیشبینی به بزرگی سیلیکونولی نخواهند بود، هریک به واسطهی سلطهی منطقهای یا پیشرو بودن در یکی از زیربخشهای استارتاپی شکوفا خواهند شد.
در حال حاضر مشخص نیست که چه اکوسیستمهایی در نهایت بهعنوان عوامل تحول جهانی مطرح خواهند شد، اما سرنخهای بزرگی وجود دارد. اولین جایی که باید برای تعیین نقاط مهم بعدی بهدنبال آن باشیم، رتبهبندی موجود اکوسیستمهای استارتاپی است. این گزارش هر ساله ۱۵۰ اکوسیستم پیشرو را رتبهبندی میکند، که از جمعآوری دادههای بیش از یک میلیون شرکت در سطح جهان بهدست میآید. جدیدترین فهرست رتبهبندی نشان میدهد که سیلیکونولی در صدر است و نیویورکسیتی، لندن، پکن، بوستون، تل آویو، لسآنجلس، شانگهای، پاریس و برلین در رتبههای بعدی قرار دارند.
پنج موج در تاریخ توسعهی سیلیکونولی
این ۱۰ قطب پیشروی جهانی به دلیل داشتن استارتاپهای فراوان و کسبوکارهای کوچک، از شهرت خوبی برخوردار هستند. بهعنوان مثال، نیویورک که جایگاه دوم اکوسیستمهای استارتاپی را به خود اختصاص داده، دارای بیش از ۹۰۰۰ استارتاپ، یونیکورنهای متعدد و ارتباطات بینالمللی بالا (شاخص اندازهگیری میزان ارتباطات بنیانگذاران استارتاپها با سایر اکوسیستمهای برتر جهانی) است. از طرف دیگر، پکن بهطور پیوسته در حال صعود در رتبهبندی اکوسیستمها است زیرا میزبان بیش از ۱۰۰۰ شرکت هوش مصنوعی است، که یکی از چهار بخش دارای بیشترین رشد در سطح جهانی به شمار میرود.
درحالیکه ۱۰ اکوسیستم اشاره شده در بالا برخی از رهبران شناختهشدهتر در انقلاب جهانی استارتاپی هستند، بد نیست به سایر قطبهای دارای سریعترین رشد نیز نگاهی بیاندازیم. استارتاپ ژنوم این دسته از اکوسیستمها را «اکوسیستمهای Challenger» مینامد و ۱۲ مورد از این دست اکوسیستمها به ترتیب حروف الفبا عبارتاند از: هلسینکی (فنلاند)، هانگژو (چین)، جاکارتا (اندونزی)، لاگوس (نیجریه)، ملبورن (استرالیا)، مونترال (کانادا)، مسکو (روسیه)، بمبئی (هند)، سائوپائولو (برزیل)، سئول (کره جنوبی)، شنژن (چین) و توکیو (ژاپن).
در بین این فهرست، میتوان به لاگوس بهعنوان رقیب برتر رهبری منطقهای در قارهی آفریقا اشاره کرد. با توجه به اقتصاد گستردهتر و شتاب فعلی، شاخصهای مختلف به این واقعیت اشاره میکنند که کسب جایگاهی در میان ۱۰ رتبهی برتر جهانی دور از دسترس نیست. شاخصها حاکی از آن است که این شهر بزرگترین شهر آفریقا و یکی از شهرهای دارای سریعترین نرخ رشد در جهان و بزرگترین قطب فناوری در آفریقا بوده و غولهای جهانی مانند گوگل و فیسبوک در آنجا سرمایهگذاری کردهاند و وقتی صحبت از راهاندازی کسبوکارهای موبایل باشد کارآفرینان جوان در راس آنها حضور دارند.
وقتی صحبت از رهبری در یک حوزهی استارتاپی خاص باشد، مونترال را میبینیم که بهعنوان یکی از نقاط فعال جهانی برای استارتاپهای هوش مصنوعی (AI) ظهور میکند. از سال ۲۰۱۶، بیش از یک میلیارد دلار در شرکتهای هوش مصنوعی مستقر در آنجا (از جمله استارتاپ قابلتوجه Element AI) سرمایهگذاری شده و بیشترین تمرکز محققان دانشگاهی هوش مصنوعی را در جهان دارد. همچنین مونترال میزبان کنفرانس NeurIPS، بزرگترین رویداد سالانهی هوش مصنوعی در سطح جهانی است.
سایر اکوسیستمهای «Challenger» در این فهرست هنوز برند قدرتمند یا هویت اکوسیستمی خاصی را برای خود ایجاد نکردهاند. اما این موقعیت به سرعت در حال تغییر است، بخشی از آن به دلیل سرمایهگذاری تهاجمی دولتها است. بهعنوان مثال، در آسیا و اقیانوسیه، سئول با تعهد اخیر ۱.۶ میلیارد دلاری دولت برای تأمین مالی استارتاپها تا سال ۲۰۲۲ قابلتوجه است. کره جنوبی به واسطهی نسبت هزینهی تحقیق و توسعه خود به تولید ناخالص داخلی، که با ۴.۵۵ درصد بالاترین میزان در جهان را دارد، شایان توجه است.
جامعهی جهانی استارتاپی اکنون (نه فقط در سیلیکونولی) به موتور برتر اشتغالزایی و رشد اقتصادی در جهان تبدیل شده است. قطبهای بعدی، که تا حدودی در این گزارش پیشبینی شدند، نقاطی هستند که بخش عمدهای از این رشد در آنها در حال اتفاق است و مکانهایی هستند که اقتصاد جهانی در آنها بازسازی خواهد شد؛ بهویژه در زمینههای تولید پیشرفته، فناوری کشاورزی، هوش مصنوعی و بلاکچین.